Jenaplanonderwijs is een vorm van vernieuwingsonderwijs. In de praktijk zijn de meest opvallende kenmerken van het jenaplansysteem dat meerdere leerjaren gemengd worden in een klas, die vervolgens weer in verschillende klassen wordt gesplitst.

Daarnaast is zelfstandigheid belangrijk in het jenaplanonderwijs, in combinatie met het werken in en presteren als groep. In het jenaplanonderwijs staan kringen, viering, werken en spelen centraal. Er zijn in Nederland ruim 220 jenaplanbasisscholen en tien middelbare jenaplanscholen.

Geschiedenis

Het jenaplansysteem is bedacht door Peter Petersen, die uit Jena kwam. Het plan werd, in navolging van enkele andere onderwijsplannen, genoemd naar de woonplaats van de bedenker. Petersen hield deze naam aan en maakte een korte omschrijving.

Het systeem werd in Nederland geïntroduceerd door Suus Freudenthal-Lutter, die het in 1955 tegenkwam. Zij was daarvoor actief als bestuurslid van de Werkgemeenschap voor Vernieuwing van het Onderwijs. De internationale contacten van de Werkgemeenschap brachten haar in aanraking met onderwijsvernieuwers van heinde en ver.

Pratijk

Kenmerkend voor het jenaplan zijn vaak de projecten waaraan leerlingen moeten werken. In het rooster van jenaleerlingen worden projecturen, -dagen of -weken ingepland. Deze projecten lopen in groepsverband en geven de leerling vaak de mogelijkheid om de creativiteit uit te laten. Samenwerking is echter wel belangrijk.